5G: Era Zetabajtów nadchodzi

Komisja Europejska zakłada, że do 2025 roku, na zasadach komercyjnych, sieć 5G ma być dostępna w przynajmniej jednym dużym mieście w każdym kraju członkowskim. Prace nad tą technologią prowadzą obecnie: Szwecja, Estonia, Finlandia, Włochy, Niemcy i oczywiście Polska. Zgodnie z założeniami Strategii 5G dla Polski, to właśnie ta sieć ma szansę stać się prawdziwym „kamieniem milowym” rozwoju łączności bezprzewodowej. I chociaż prace nad wdrożeniem tej sieci dopiero się zaczęły, to coraz częściej mówi się o kolejnym etapie – sieci 6G, nad którą badania rozpoczęła już Japonia, wyznaczając sobie dekadę na jej implementację. Kolejny poziom zaawansowania dostępnej sieci miałby pozwolić na upowszechnienie i zintensyfikowanie w wymiarze biznesowym i społecznym, hologramów, cross reality, digital twins, a także, na masową skalę, komunikacji typu machine-to-machine (M2M).

5G to rzeczywistość, którą jeszcze kilkanaście lat temu oglądaliśmy na filmach science-fiction. Domy sterowane zdalnie, sztuczna inteligencja, sprawniejsza produkcja dzięki cyfryzacji (tzw. smart factory). Z drugiej strony to wzrost jakości - zdolność do elastycznego reagowania na zmiany oczekiwań rynku (potrzeby klientów i hipertargetowanie, łańcuch dostaw itp.).  

Sieć 5G przyspieszy również rozwój e-commerce i redefinicję procesów sprzedażowych (multikanałowość, sklepy bezkasowe, automatyzacja zakupów, inteligentne przymierzalnie, zintensyfikowana i spersonalizowana algorytmizacja systemów rekomendacji, dynamiczna optymalizacja cen w czasie, wszechobecne chatboty i wirtualni asystenci itp.). Przyspieszy ona także rozwój pojazdów autonomicznych i wyznaczy ich nowy kierunek, co będzie miało znaczenie dla rozwoju przemysłu, handlu, sektora motoryzacyjnego, ubezpieczeniowego, usług komunalnych (np. autonomiczne śmieciarki czy odśnieżarki), logistycznych czy kurierskich.

Wymiana informacji między różnymi pojazdami autonomicznymi oparta na 5G zwiększy bezpieczeństwo takich przewozów i szybkość reakcji, a w przypadku samochodów osobowych stanie się dodatkowo źródłem intensyfikacji interakcji i generowanych, pomiędzy konsumentem a marką, doświadczeń. W medycynie wykorzystanie tej sieci zwiększyłoby możliwości rozwoju usług telemedycznych, znaczenie technologii ubieralnych monitorujących podstawowe parametry naszego życia i robotów wykorzystywanych w rehabilitacji, w tym w szczególności w odniesieniu do pogłębiającego się zjawiska silver economy. Umożliwiłoby także prowadzenie zdalnych operacji przy wykorzystaniu robotów medycznych w czasie rzeczywistym.

Korzyści z wdrożenia sieci 5G mogą być również widoczne w rolnictwie, ekologii, działalności podmiotów administracji publicznej, systemach kształcenia, nowych modelach pracy i rozrywki czy coraz większej dostępności różnorodnych usług świadczonych za pośrednictwem Internetu. Sieć 5G włączona w ekosystem budowania dojrzałości cyfrowej biznesu i społeczeństwa może być zatem decydującym elementem rozwoju ich poziomu innowacyjności.    

Sieć 5G napotyka jednak na silne obawy społeczne dotyczące jej wpływu na zdrowie i życie człowieka oraz na środowisko. Wynika to z jednej strony z konieczności podniesienia dopuszczalnych poziomów promieniowania sztucznych pól elektromagnetycznych (PEM) i wykorzystania innych, niż dotychczas stosowane w sieciach komórkowych częstotliwości, z drugiej z zakładanej rozbudowy infrastruktury obsługującej tę sieć (zdecydowane jej zagęszczenie) i nowego podejścia do projektowania architektury sieciowej.

Wyniki dotychczasowych badań nie wskazują jednak na szkodliwość fal wykorzystywanych w sieci 5G, co podkreśla zarówno Światowa Organizacja Zdrowia, jak i Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem. Komisja Europejska chcąc przeciwdziałać wszelkim potencjalnym zagrożeniom opracowała wytyczne i wskazała sugerowane działania mające na celu minimalizację potencjalnego ryzyka ich wystąpienia, w tym w szczególności dotyczą one reguł konkurencyjnych, przepisów w zakresie normalizacji i certyfikacji, a także cyberbezpieczeństwa.

Obawy społeczne związane z 5G wydają się być jednak doskonałym źródłem zarobkowania. W Internecie bez trudu można znaleźć bogatą ofertę sprzedaży foliowych czapeczek, pendriv’ów, nano pochłaniaczy promieniowania, a nawet „ekranowej” bielizny i mieszkań. Sieć 5G wydaje się być bardzo obiecującym stymulatorem rozwoju gospodarki i społeczeństwa nadchodzącej ery zetabajtów. Wymaga to jednak nie tylko inwestycji finansowych, ale przede wszystkim wzrostu zaufania do niej.

Dominika Kaczorowska-Spychalska jest dyrektorem Centrum Mikser Inteligentnych Technologii CMIT na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego. Jako ekspert uczelni w obszarze technologii cyfrowych, zajmuje się w szczególności sztuczną inteligencją (AI) i Internetem Rzeczy (IoT) oraz ich implikacją w biznesie. Pasjonuje ją wpływ tych technologii na zachowania człowieka (Homo Cyber versus Homo Roboticus) oraz zakres i charakter interakcji między nim a technologią (Human-to-Machine, Machine-to-Human), w tym problematyka Digital Ethics. Jest autorką (w części współautorką) prawie 60 publikacji wydanych zarówno w wydawnictwach polskich, w tym czasopismach branżowych skierowanych do praktyków (np. „Marketing w Praktyce”), jak i zagranicznych (np. Springer). Reprezentowała Polskę podczas Konferencji Państw Grupy Wyszechradzkiej "V4 Conference on Artificial Intelligence" (Workshop Session: Societal challenges and labour market impacts by AI), a także była w grupie ekspertów zewnętrznych Ministerstwa Cyfryzacji zaangażowanych w prace nad przygotowaniem „Założeń do strategii AI w Polsce”. Jest pomysłodawcą i współautorką programu „Inteligentne technologie i człowiek”.

Więcej informacji, dodatkowe komentarze i wypowiedzi:e-mail: dominika.spychalska@uni.lodz.pl, kom. 696 001 691.