Zapobiegają pożarom, ale nas trują? Doktorantka UŁ bada polimery

Tetrabromobisfenol A (TBBPA), tetrabromobisfenol S (TBBPS), 2,4-dibromofenol (2,4-DBP), 2,4,6-tribromofenol (2,4,6-TBP) oraz pentabromofenol (PBP) – takie substancje trafiają już powszechnie do środowiska, kurzu pomieszczeń mieszkalnych i biurowych, jak również do organizmów ludzi i zwierząt.

- Dodaje się je do wielu przedmiotów codziennego użytku, takich jak meble, wykładziny, tekstylia, kable elektryczne oraz obudowy telewizorów czy komputerów – tłumaczy mgr Monika Jarosiewicz.

Jak wskazują badania, związki te mogą uwalniać się z produktu, w skład którego były włączone. Wciąż nie wiadomo jednak jak wpływają na nasze zdrowie, kiedy już znajdą się wewnątrz nas. W tym obszarze zostało wykonanych bardzo niewiele testów.

Bromoorganiczne związki uniepalniające to polimery, ale również ksenobiotyki, czyli po prostu substancje obcego pochodzenia. Chcąc ocenić toksyczność ksenobiotyków często stosuje się erytrocyty jako modelowe i łatwo dostępne komórki do badań. Zmiany w obrębie błony erytrocytów wiążą się też ze zmianami w błonach innych komórek. W skrócie – jeśli coś jest szkodliwe dla błony erytrocytarnej, jest szkodliwe dla całego organizmu. A to może doprowadzić do bardzo poważnych konsekwencji.

- Zaburzenia struktury i funkcji błon komórkowych mogą przyczyniać się do rozwoju wielu chorób, w tym anemii, cukrzycy, chorób serca i nowotworów. Samo TBBPA może powodować nowotwory oraz wpływać na rozwój cukrzycy typu II i otyłości  – wyjaśnia mgr Monika Jarosiewicz.

Uzyskane w projekcie wyniki będą stanowiły część kompleksowych badań dotyczących określenia mechanizmu działania omawianych związków względem komórek krwi człowieka. Wybrane bromoorganiczne antypireny będą badane przy bardzo niskich stężeniach, które pozwolą określić wpływ tych związków na osoby narażone ogólnopopulacyjnie, oraz przy wysokich stężeniach odpowiadających za zatrucia ostre tymi substancjami.

W najnowszym konkursie Narodowego Centrum Nauki, PRELUDIUM 14, młodzi naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego zdobyli aż 10 dofinansowań na prowadzenie badań. Zwycięzcy reprezentują siedem wydziałów UŁ. Jedną z laureatek jest magister Monika Jarosiewicz z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego ze swoim projektem „Struktura i funkcja błony erytrocytów człowieka narażonych na wybrane bromoorganiczne związki uniepalniające (in vitro)”. Konkurs NCN adresowany jest do osób rozpoczynających karierę naukową, nie posiadających stopnia doktora.