Statki szpitalne przeciwko COVID-19

Które kraje posiadają statki szpitalne? Jaką liczbą okrętów medycznych dysponuje współczesny świat? Czym równią się dzisiejsze jednostki od tych z początku i połowy XX wieku? Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do obejrzenia prezentacji dr. Mateusza Piątkowskiego.

Statki szpitalne to jednostki o wysokiej wyporności, których celem jest nieść pomoc rannym podczas konfliktów zbrojnych. Z powodu swoich rozmiarów i wyposarzenia mają duże zdolności prowadzenia akcji humanitarnych. W skład jednej takiej jednostki często wchodzi ponad 1 000 członków personelu medycznego, najnowocześniejszy sprzęt, ponad 1 000 łóżek szpitalnych oraz 12 sal operacyjnych. Taki okręt pełni więc funkcję dużego szpitala pływającego po wodach międzynarodowych.

Są one zbudowane lub zmodernizowane wyłącznie w celu niesienia pomocy chorym i rannym. Mają również charakterystyczny wygląd, odróżniający je od innych jednostek.

Statki szpitalne nie mogą być wykorzystywane w celach wojskowych. Ich jednym zadaniem jest bowiem realizowanie celów medycznych. Zabezpiecza je to przed ewentualnym atakiem. Trzeba bowiem pamiętać, że te okręty realizują swoje zadania głównie w czasie konfliktów zbrojnych.

Pomysłodawcą niesienia pomocy ofiarom konfliktów zbrojnych był Henry Dunant – szwajcarski filantrop i przedsiębiorca. Obserwując cierpienie rannych żołnierzy bitwy pod Solferino, zorganizował dla nich akcję pomocową. Dzięki jego zabiegom przyjęto w 1864 pierwszą konwencję Genewską. Ponieważ skoncentrowana była ona przede wszystkim na ofiarach konfliktów lądowych, zaistniała potrzeba powołania dodatkowego dokumentu. Była nim najpierw III Konwencja Haska (1899), X Konwencja Haska (1907), a później II Konwencja Genewska (1949). Celem tych dokumentów było przede wszystkim ustalenie zasad funkcjonowania statków szpitalnych oraz ich prawna ochrona przed atakami.

Zgodnie z umowami międzynarodowymi, statki szpitalne muszą spełniać następujące cechy:

- są zbudowane lub urządzone wyłącznie w celu pomocy chorym, rannym lub rozbitkom,

- nazwa okrętu musi być zakomunikowana wszystkim walczącym,

- okręty szpitalne niewojskowe muszą podawać swoją nazwę,

- zakaz wykorzystywania w celach wojskowych,

- białe malowanie oraz nałożone oznaczenia Czerwonego Krzyża.

Niestety podczas konfliktów zbrojnych statki szpitalne, mimo stosownego oznakowania, były atakowane przez walczące wojska. Przykładem, który przywołuje dr Mateusz Piątkowski, jest sprawa okrętu Landovery Castel. W wyniku działań podczas I wojny światowej statek został zatopiony przez niemiecki okręt podwodny. Na pokładzie kanadyjskiego okrętu znajdowało się wtedy łącznie 250 osób – pacjenci, załoga oraz personel medyczny. Z katastrofy uratowały się tylko 52 osoby. Społeczność międzynarodowa uznała ten czyn za zbrodnię wojenną. Landovery Castel był bowiem odpowiednio oznakowany i oświetlony.